Rodzaje aparatów ortodontycznych

Aparaty ortodontyczne służą ludziom od lat. Ich zadaniem jest korekcja patologii zgryzu – takich jak np. stłoczenia zębów czy szpary między zębami (tzw. diastemy). Dzisiejsza stomatologia oferuje szereg nowoczesnych rozwiązań w postaci aparatów ortodontycznych uwzględniających różne problemy i potrzeby pacjentów.

Aparaty ortodontyczne – rodzaje i zastosowanie

Aparaty ortodontyczne dzielą się na stałe i ruchome. Te pierwsze zakładane są przez ortodontę. Składają się z pierścieni oraz zamków, które zaciska się stopniowo przy każdej kolejnej wizycie, dopóki zęby nie znajdą się w prawidłowym położeniu. Z kolei aparaty ruchome zakładane są przez pacjenta na czas kilku-kilkunastu godzin w ciągu doby, najczęściej na noc, gdy nie przeszkadzają w codziennych zajęciach. Aparaty ruchome używane są najczęściej przez dzieci podczas zmiany mleczaków na zęby stałe. Z kolei aparaty stałe nierzadko stosowane są także i przez dorosłych.

Poniżej przedstawiamy aparaty ortodontyczne podzielone ze względu na typ i zastosowanie.

Aparaty stałe: co warto o nich wiedzieć?

Do aparatów stałych zaliczamy:

• Aparaty ortodontyczne klasyczne – wyposażone w zamki

Ten typ aparatu zbudowany jest z łuków, pierścieni albo tub oraz tzw. zamków wykonanych z metalu, kryształu lub porcelany. Stosowanie klasycznego aparatu ortodontycznego wymaga regularnych kontroli lekarskich co 4-6 tygodni. Aparaty te przykleja się po zewnętrznej stronie zębów, są więc widoczne przez cały czas noszenia.

• Aparaty ortodontyczne samoligaturujące

Są to zaawansowane aparaty o nowoczesnej budowie zamków – pozwala ona na korektę zgryzu przy zastosowaniu o wiele mniejszego nacisku na zęby niż w aparatach klasycznych. Zmniejsza to ból i dyskomfort pacjenta, a także skraca czas leczenia. Kolejne udogodnienie to zmiana odstępów między wizytami kontrolnymi – pacjent odbywa je co 8-12 tygodni. Wśród licznych zalet tego typu aparatu wymienić można ułatwioną higienę jamy ustnej oraz tzw. lifting ortodontyczny. Zmiana położenia zębów wywiera tu wpływ na położenie tkanek miękkich, wskutek czego wargi i policzki są podtrzymywane przez zęby, a twarz nabiera młodego wyglądu.

• Aparaty ortodontyczne lingwialne

Konstrukcją przypominają aparaty klasyczne, lecz przykleja się je po wewnętrznej stronie zębów – są więc całkowicie niewidoczne. Od tych pierwszych różni je także dłuższy czas przyzwyczajania się do nich pacjenta – w pierwszych tygodniach noszenia mogą nawet wywoływać problemy z dykcją. Utrudniają także higienę jamy ustnej. Nie zaleca się stosowania tego rodzaju aparatów u osób z chorobami przyzębia czy wąskimi łukami zębowymi.

Gdy wada zgryzu nie jest duża: aparaty ruchome

Aparaty ruchome dzielimy na:

• Aparaty ortodontyczne Invisalign

Są to przylegające ściśle do zębów przejrzyste nakładki, które należy wymieniać co 2 tygodnie. Doskonale nadają się do korekcji niewielkich wad zgryzu. Do ich zalet należą wygoda użytkowania oraz fakt, że są zdejmowane do jedzenia i mycia zębów – to ostatnie znacznie ułatwia higienę jamy ustnej. Niestety, często ulegają one przebarwieniu. Ich skuteczność jest ponadto w dużej mierze zależna od codziennych nawyków danego pacjenta – zapominanie o noszeniu aparatu odwleka postęp leczenia.

• Aparaty ortodontyczne Clear Aligner

Podobnie jak Invisalign, aparaty Clean Aligner składają się z przezroczystych nakładek, które można zdejmować do posiłków i mycia zębów. Także i te aparaty stosowane są przy leczeniu niewielkich wad zgryzu. Niestety, i tutaj efekt kuracji i czas jej trwania zależy w dużej mierze od pacjenta – nieregularne noszenie aparatu wydłuża czas leczenia.